Gömülü sistemler temel olarak belirli bir fonksiyonu gerçekleştirmek amacı ile çevresindeki sensör ve aktivatörleri kullanarak belli girdileri çeşitli çıktılara dönüştürmede kullanılan, yönetici elemandır diyebiliriz. Kendi başına işlevsiz olan bu sistemler çevresindeki elemanları kontrol ederek daha akıllı ve kapsamlı bütünsel sistemlere dönüşebilirler. İçlerine çeşitli yazılım dilleriyle yüklenebilen programlar sayesinde istenildiği şekilde ve hassasiyet derecesinde aktivasyonlar gerçekleştirebilir veya bu durumları istenilen formatlarda raporlayabilirler.

Gömülü sistemleri basit anlamda bir insanın beyni gibi düşünebiliriz. Duyu organları ve vücudu olmadan işlevsiz olan bir insan gibi sadece çeşitli döngülere tabi olan çok akıllıca programları içeren bir mikrodenetleyicide belirli girdileri çeşitli çıktılara dönüştürmediği sürece bir amaca sadık kalamaz.

Örneğin çamaşır makinası gibi birçok mekanik donanımı olan bütünsel bir yapı birden fazla mikrodenetleyici sayesinde daha akıllı bir yapıya dönüşerek belli bir amaca hizmet etmesi ve akıllı bir yapıya dönüştürülmesi sağlanmıştır.

Özellikleri

• Yazılım ve donanım olmak üzere iki ayrı kısımdan oluşur ve bir denge içerisinde olmalıdırlar. Yazılımı çok iyi olan bir sistem donanımdan donanımı çok iyi olan bir sistem yazılmdan geri plana düşebilir.
• Kullanıcı arayüzleri kısıtlıdır ve genellikle ilk başta amaç ne ise sadece ona hizmet ederler. Bilgisayar gibi kullanıcı etkileşiminden ziyade sensöler ile etkileşim içerisinde belirli amaçlara hizmet ederler.
• Verimlilik gömülü istemler için büyük önem taşır. Güç tüketimi, kod boyutu ve yürütme zamanı gibi kriterlerin, maliyet açısından optimize edilmesi gerekir. Bu özelliği ile masaüstü bilgisayar uygulamalarından ayrılır.
• Gömülü sistem içerisine atılan programlar sonsuza kadar bir döngü içerisinde enerjisi kesilene kadar dönerler. Bir yazılımı durdurmanın tek yolu o yazılımı sonsuz döngüye sokmaktır.
• Gömülü sistemler genellikle zaman kısıtlamalarını aşmak, hassasiyeti arttırmak ve az girdiyle çok iş başarmak amacıyla tasarlanırlar.

Oktay Çavuş
Elektrik Proje Mühendisi